تشنج و انواع آن :
مغز مرکز کنترل تمام واکنشهای ارادی و غیرارادی در بدن است. مغز از سلولهای عصبی که به طور طبیعی از طریق فعالیتهای الکتریکی با یکدیگر ارتباط دارند تشکیل شده است. تشنج هنگامی رخ میدهد که قسمت یا قسمتهایی از مغز به دفعات زیاد سیگنالهای غیرعادی که باعث قطع موقت عملکرد الکتریکی عادی مغز شود را دریافت کنند.
تشنج موضعی زمانی رخ میدهد که عملکرد الکتریکی مغز در یک یا چند ناحیه از مغز مختل شود. دو نوع تشنج موضعی وجود دارد که عبارتند از:
تشنج معمولاً کمتر از یک دقیقه طول میکشد. هوشیاری در این نوع از تشنج از دست نمیرود.
تشنج موضعی پیچیده:
این نوع تشنج معمولاً در لوب تمپورال مغز رخ میدهد. این نوع تشنج معمولاً بین یک تا دو دقیقه طول میکشد. هوشیاری معمولاً در هنگام بروز این نوع تشنج از دست رفته و رفتارهای مختلفی ممکن است انجام شود.
تشنج_گسترده
شنج هر دو طرف مغز را در برمیگیرد. در هنگام تشنج و پس از آن هوشیاری فرد از دست میرود. انواع مختلف تشنج گسترده عبارتند از:
تشنج کوچک:
معمولاً، وضعیت شخص در حالت تشنج حفظ میشود. دهان و صورت به راحتی حرکت کرده و ممکن است چشمها چشمک بزنند. این نوع از تشنج معمولاً بیش از 30 ثانیه طول نمیکشد. وقتی که تشنج تمام شد، شخص به یاد نمیآورد که چه اتفاقی افتاده است. این نوع تشنج که معمولاً بین سنین 4 تا 12 سالگی رخ میدهد، ممکن است چندین مرتبه در روز اتفاق بیفتد.
آتونیک (به آن حملات غش نیز اتلاق میشود): در هنگام بروز تشنج آتونیک فرد به طور ناگهانی کنترل عضلات خود را از دست داده و از حالت ایستاده به زمین افتاده و ناگهان سرش میافتد. در هنگام بروز این نوع تشنج، شخص شل شده و بیحرکت میشود.
تشنج_تونیک_کلونیک گسترده:بدن، دستها و پاها منقبض شده، باز میشوند و تکان میخورند. پس از این نوع از تشنج، شخص ممکن است به خواب رفته و برای دیدن و تکلم با مشکل مواجه شود و سر درد، خستگی و بیحالی و بدن درد شدیدی داشته باشد.
تشنج_میوکلونیک: این نوع از تشنج به حرکات سریع و پرشهای ناگهانی گروهی عضلات اشاره دارد. این نوع از تشنج ممکن است چندین مرتبه در روز یا چند روز پشت سر هم اتفاق بیفتد.
اسپاسم_شیرخواران: این نوع نادر از تشنج در شیرخواران زیر شش سال اتفاق میافتد. این نوع از تشنج بیشتر در زمانی که کودک بیدار است یا در حالی که دارید او را میخوابانید اتفاق میافتد. معمولاً در گردن، بدن و پاهای شیرخوار در زمان بسیار کوتاهی در حد چند ثانیه رعشه ایجاد میشود.
زخم بستر ( Bedsore)
زخم بَستر به آسیب بافت بدن (شامل پوست٬ درم٬ اپیدرم و ماهیچه) در اثر ایجاد فشار درازمدت بر یک یا چند نقطه از بدن گفته میشود.
خوابیدن طولانیمدت در یک وضعیت ثابت، سائیدگی در صندلی یا بستر، استفاده نامناسب از لگن بیمار و یا کشیدگی با ملحفه میتواند به بخشی از پوست یا بافت بدن آسیب بزند.
✅افراددرمعرض خطر
بیماران بستریشده درICU یا در حالت کما استعداد زخم بستر
اافراد فلج یا متحرک با صندلی چرخدار
بیماران کم تحرک در تخت و بستر
✅ نواحی ایجاد زخم بستر:
زخم بستر اغلب در بخشهای استخوانی بدن ایجاد میشود زیرا در این قسمتها فشار بیشتری بر پوست وارد میشود و چربی کمتری برای محافظت از این ناحیه وجود دارد این نکته بسیار برای پرستار سالمند در منزل مهم است.
مراحل پیدایش زخم بستر:
مرحله1رنگِ پوست قرمز میشود و با فشار آوردن روی آن نقطه رنگ آن تغییر نمیکند.
مرحله2قسمتهایی از سطحِ پوست از بین میرود،چیزی شبیه تاول.
مرحله3از بین رفتنِ تمامی بافتهای پوست،در این مرحله زخم باز است.
مرحله4از بین رفتنِ تمامی بافتهای پوست و لایههای زیرینِ آن حتی عضلات تا استخوان.
✅ علایم عفونی شدن:
دردناک شدن اطراف زخم، بد بو شدن زخم، عفونت زرد رنگ یا سبز رنگ ضخیم و تورم در اطراف زخم از علایم و نشانه های عفونی شدن زخم بستر می باشد
تب، گیجی، افزایش ضربان قلب و ضعف جسمانی نیز از نشانه های پخش شدن عفونت در بدن می باشد
✅ درمان زخم بستر:
درمان این زخمها به مراقبت زیادی نیاز دارد که چندین بخش مهم دارد.
در درمان این بیماران تغذیه
جلوگیری از عفونت(شستشوی زخم باسرم) ،استفاده مناسب از لگن بیمار و تغییر پوزیشن بیمار به صورت مداوم اهمیت زیادی دارد
امروزه از روش های نوینی برای درمان این زخمها استفاده میشود که تاثیر بسزایی در پیشرفت بهبودی آنها دارد که به پانسمان های تخصصی«کامفیلد» معروف هستند
در این روش ها از پانسمان های پیش ساختهای استفاده می شود که دارای نقره یا کربن (برای جلوگیری از عفونت و بوی نامطبوع زخم) ویا مواد معدنی (که در رشد سلولی تاثیر دارند) میباشند
درصورت حضور مقادير زيادي از انسولين يا مصرف زياد داروهاي كاهنده قندخون در سالمندان ، هيپوگليسمي به وجود مي آيد.افزايش فعاليت بدني نيز ممكن است ايجاد افت قندخون كند.
از آنجايي كه مغز سالمند در منزل نياز دارد به طور ثابت گلوكز در اختيار داشته باشد و از ساير منابع انرژي در دسترس نيز نمي تواند استفاده كند، هيپوگليسمي مي تواند منجر به آسيب و مرگ سلول هاي مغزي شود.بنابراين تشخيص و درمان سريع هيپوگليسمي اهميت بسيار بالايي دارد.
علايم و نشانه هاي هيپوگليسمي
تغيير سريع سطح هوشياري يا رفتار غيرطبيعي (مهمترين علامت)
تحريك پذيري
خستگي و از دست رفتن تعادل
سردرد
ضعف و افزايش تعداد نبض
رنگ پريدگي،سردي و تعريق پوست
لرز
اختلال بينايي
تشنج
✅ پس از اطمينان از راه هوايي،تنفس و جريان خون، هدف از درمان بيمار هيپوگليسمي افزايش قند خون وي است.
✅ اگر بيمار هوشيار بوده و مي تواند راه هوايي اش را حفظ كند يك ماده خوراكي حاوي مقادير بالاي قند به بيمار مي دهيم تا بخورد يا بنوشد.
✅ توصيه به خوردن محلول گلوكز٥٠٪ كه براي نوع تزريق وريدي استفاده مي شود،نمي شود.
✅ اگر بيمار كاهش سطح هوشياري داشت نبايد از طريق دهان چيزي به او داده شود.
✅ مؤثرترين راه در اين بيماران تجويز وريدي محلول گلوكز ٥٠٪ است.
✅ براي تجويز وريدي گلوكز ٥٠٪ از يك رگ محيطي قطور مانند وريد آنته كوبيتال و آنژيوكت شماره ١٨ استفاده كنيد.
✅ هيچ وقت دكستروز ٥٠٪ را از يك رگ محيطي نامطمئن كه به خوبي سرم را عبور نميدهد يا نشت دارد،تجويز نكنيد چون مي تواند در صورت نشت به فضاي خارج عروقي ايجاد نكروز بافتي كند.