دمانس یک اصطلاح پزشکی است که برای مجموعه ای از موارد  مغزی به کار می رود. 

در زبان فارسی لغت دمانس به زوال عقل ترجمه شده است و در بعضی از نوشتارها به آن خردسودگی نیز گویند. ولی با توجه به مشکلات متنوع این گونه بیماریها، هیچ کدام ازاین گزینه های لغوی، بیانگر واقعیت این گونه بیماری ها نیست. به باور من، زوال مغز، فرسایش مغز، یا فرسودگی مغز گزینه بهتری میباشد چونکه تمام مشکلات با ا بین رفتن سلولهای مغز شروع میشود. ما در این وبسایت، واژه فرسودگی مغز را برگزیدیم چونکه بروز دمانس، با از دست رفتن سلولهای عصبی مغز اغاز میشود و این فرسایش بی وقفه ادامه می یابد.

نشانه های بیماری دمانس
دمانس، ضعیف شدن طیف گسترده ای از نشانه های مرتبط با حافظه و سایر آموزه های فکری و ذهنی را در بر می گیرد و در صورتی بیماری تلقی می شود که این کمبودها به حدی برسد که شخص از انجام فعالیت های معمولی و رایج روزانه عاجز باشد.
فراموشی فقط یک نمونه از این ضعف ها است و آلزایمر رایج ترین نوع دمانس یا فرسایش مغز است که بیش از شصت درصد مبتلایان را شامل می شود.
از مشخصه های دیگر دمانس خصوصیت پیشروی آن است. بدین معنی که نشانه های بیماری که در ابتدا محدود و قابل اغماض است، به مرور زمان گسترده تر شده و شدت آن به حدی می رسد که بیمار مجبور می شود به پزشک مراجعه کند.

بسیاری از نشانه های بیماری دمانس ممکن است در بعضی بیماری های دیگر هم وجود داشته باشد از جمله نارسایی های مربوط به غدد تیروئید، کمبود ویتامین ها، زیاده روی در مصرف الکل، افسردگی، و اثرات جانبی داروهای مصرفی، که اکثراً قابل درمان هستند. به همین دلیل اگر بیمار شما به بعضی از این علائم از جمله مشکلات حافظه یا تغییرات فکری دچار شود، لازم است که نسبت به آن بی تفاوت نباشید و به پزشک مراجعه کنید.

حتی اگر تشخیص نهایی نوعی دمانس باشد، تشخیص به موقع کمک می کند که بیمار بتواند از تمامی امکانات معالجه بهره مند شود و در عین حال زمان کافی برای برنامه ریزی و روبه رو شدن با این بیماری وجود داشته باشد.

چگونگی شروع دمانس

دمانس در اثر آسیب به سلول های مغز به وجود می آید. در نتیجه این آسیب ها، ارتباط سلول های مغزی با یکدیگر مختل می شود و مشکلات تفکر و رفتار و احساس را به دنبال میاورد.

مغز انسان قسمت های متمایز و مشخصی دارد که هر کدام مسئولیت مدیریت بخشی از کارهای کنترلی مغز از جمله حافظه، قضاوت، تحرک و… را بر عهده دارند. هنگامی که سلول های یک قسمت از مغز آسیب دیده باشند، وظایف مربوط به این قسمت از مغز تحت تأثیر قرار می گیرد و روال معمولی آن بهم می خورد.

مثلاً در بیماری آلزایمر که شایع ترین نوع دمانس است، مقدار زیادی از پروتئین های بخصوصی در داخل و اطراف سلول های مغزی عمل رد و بدل کردن سیگنال های اطلاعاتی بین سلولی را مختل می کند. سلول های قسمت هیپوکامپوس مغز که مرکز آموخته ها و حافظه مغز ماست، معمولاً از اولین سلول هایی هستند که در بیماری آلزایمر آسیب می بینند و به همین علت است که مشکلات حافظه از اولین علایم آلزایمر به حساب می آیند. برای اطلاع بیشتر، ویدیو های زیر را ببینید: