ارتباط موثر بامعرفي آغاز مي شود . معرفي معمولاً بايد شامل نام وشغل مراقب باشد، مانند « من …. هستم، پرستار (يا پزشك ) شما» در مرحله بعد مراقب بايد بفهمد كه سالمند دوست دارد چگونه او را خطاب كنند. اغلب مراقبان بهداشتي خيلي زود صميمي مي شوند وافراد را با نام كوچك صدا مي زنند، ولي در مورد سالمندان بهتر است در ابــــــتدا آنها را با نام خانوادگي و كاربرد لفظ خانم يا آقا خطاب كنيم و بعد ببينيم كه اوچگونه خطابي را ترجيح مي دهد. از خطاب سالمند با واژه هايي كه معمولاً در ارتباط با كودكان از آنها استفاده مي كنيم ، نظير ، عزيزم ، نازنين ، و….بپرهيزيد و هرگز با لحن كودكانه با آنان سخن نگوييد.
كسب اطلاعات لازم در بارة سالمند، مثلاً در مورد وضعيت تاهل ، تحصيلات ، علايق و توانايي او براي شنيدن و ديدن به ما كمك مي كند كه در ارتباط كلامي از تكنيك ها و واژه هاي مناسبتري استفاده كنيم . بسياري از سالمندان دچار اختلال شنوايي هستند كه توانايي آنان را براي درك صحيح گفتار سايرين با مشكل مواجه مي كند. بنابراين براي آنكه تبادلات كلامي مناسبي با سالمند داشته باشيم بايد به همه اين نكات توجه كنيم .
آگاهي از زمينه تحصيلي وعلايق بيمار به ما كمك مي كند كه آسانتر محاوره با اورا آغاز كنيم. موضوعاتي نظير شغل قبلي ، وضعيت خانوادگي ، وسرگرميهاي سالمند با افزايش شناخت ما در بارة سالمند به ما كمك مي كند كه در ارتباط با او همدلي بيشتري داشته باشيم . ارتباط كلامي موثر مستلزم توانايي كاربرد تكنيك هاي مختلف در ارسال و دريافت پيام است كه به طور خلاصه در ذيل به آنهااشاره مي شود.
آگاهي دادن
براي آگاهي دادن بايد از خطاب مستقيم ، و عبارات روشن ، دقيق ، وخلاصه استفاده كنيم . بايد واژه هايي را انتخاب كنيم كه مطمئنيم بيمار معناي آنها را مي داند.
در آگاهي دادن ، مراقب بهداشتي طرف فعال و سالمند طرف غير فعال است و به همين دليل ناموثرترين شيوة ارتباط به شمار مي آيد. پس از آگاهي دادن بهتر است از سالمند بخواهيم كه با واژه هاي خودش آنچه را از سخنان ما استنباط كرده دوباره تكرار كند.
پرسش مستقيم
وقتي لازم است اطلاعات دقيقي را ظرف مدتي كوتاه از سالمند اخذ كنيم ، پرسش راه مناسبي است. پرسشهايي مستقيم معمولاً شامل واژه هايي نظير كي ، كجا ، چه كسي ، چگونه ، و… است . اگر دراستفاده از اين روش افراط شود، نتيجه عكس مي دهد زيرا بيمار حالت تدافعي پيدا مي كند. اغلب افرادي كه تازه وارد حوزه مراقبتهاي بهداشتي شده اند معمولاً با فهرستي مركب از 40 تا 50 سوال به سالمند نزديك مي شوند . معمولاً بعد از 10 سوال اول بيمار رفته رفته احساس مي كند كه در جلسه بازجويي قرار گرفته ،لاجرم حالت دفاعي مي گيرد و سعي مي كند حداقل اطلاعات را به مصاحبه گر بدهد. پرسشهاي مستقيم معمولاً پاسخهاي كوتاه و اغلب به شكل يك «بله » يا « نه » ساده دارند.

تكنيكهاي باز- پاسخ
تكنيكهاي باز- پاسخ ارتباط عبارتند از پرسشهاي باز- پاسخ, عبارات انعكاسي, عبارات توضيحي و تكرار گفته فرد در قالبي ديگر. اين تكنيكها به سالمند فرصت بيشتري براي پاسخ مي دهند و همدلي بيشتري ايجاد مي كنند. بيمار احساس مي كند كه مراقب واقعاً به مشكلات او علاقمند است و فقط به صرف انجام وظيفه فرم خود را پر نمي كند. براي مثال مراقب مي تواند بپرسد, خوب, وقتي به خانه فرزندتان نقل مكان كرديد چه اتفاقي افتاد؟ "," و بعد چي؟ "يا" بايد براي شما خيلي دردناك بوده باشد!" يا "آيا درست منظورتان را فهميدم؟, مي خواهيد بگوييد ... " .تكنيكهاي باز پاسخ به سالمند فرصت يشتري مي دهند تا راجع به افكار و احساساتش صحبت كند. و علاوه بر آن, براي مراقب نيز فرصتي فراهم مي كند كه ببيند آيا اطلاعاتي كه از ديگران گرفته صحيح است يا نه.
مواجهه
از مواجهه در مواردي استفاده مي شود كه اطلاعات به دست آمده متناقض اند و يا پيام كلامي بيمار با پيام غير كلامي او نمي خواند. اجراي اين تكنيك بسيار دشوار بوده و بهتر است تنها توسط كساني مورد استفاده قرار گيرد كه تجربه كافي دارند و قبلاً توانسته اند ارتباط خوبي با سالمند برقرار كنند. هرگز در مورد فردي كه آژيته يا گيج است نبايد از اين تكنيك استفاده كرد. براي كاربرد موفقيت آميز اين تكنيك زمان عاملي كليدي است. از اين رو فقط در مواقعي كه دقت كافي براي كنكاش در مساله و رسيدن به نتيجه داريد از اين تكنيك استفاده كنيد.
ارتباط با اعضاي خانواده و نزديكان
مراتب بهداشتي بايد آمادگي لازم را براي برقراري ارتباط با اعضاي خانواده و دوستان سالمند داشته باشد. اين افراد شبكه اجتماعي و حمايتي سالمند را تشكيل مي دهند. اين افراد معمولاً براي كسب اطلاع و اطمينان به سوي مراقبان بهداشتي مي آيند و خود نيز منبع ارزشمندي از اطلاعات مرتبط با سالمند به شمار مي آيند و مي توانند از جهات مختلف براي پيشبرد كار مراقب مفيد باشند. بايد توجه داشت كه بسياري از اين افراد خود سالمند هستند, لذا همان روشها و ملاحظاتي كه قبلاً به آنها اشاره شد در مورد آنها نيز بايد رعايت شود. چون اين افراد, سالمند را بيشتر و بهتر از مراقب بهداشتي مي شناسند گاهي حتي قبل از او مي توانند به تغييراتي جزيي, كه مي تواند منادي خطري بزرگ باشد, در حالات و رفتار سالمند پي ببرند. بنابر اين, هرگز نبايد اطلاعاتي را كه آنها به ما مي دهند, دست كم بگيريم.

بايد ها و نبايد ها در كار با سالمندان نبايد:

 فرض كنيد كه سالمند شما را مي شناسد
 از طرز صحبت كودكانه يا ناميدن سالمند با الفاظي نظير "عزيزم, نازنين" استفاده كنيد.
 فرياد بكشيد
 همه سالمندان را يكسان بدانيد
 فقط به كار خود توجه كنيد و سالمند را از ياد ببريد
 از لمس به عنوان يك وسيله ارتباطي بترسيد. بايد:

 خود را مصرفي كنيد
 سالمند را با نامي بخوانيد كه خودش ترجيح مي دهد
 روشن, آهسته و با تن صداي پايين صحبت كنيد
 سعي كنيد او را بيشتر بشناسيد
 با همدلي به او گوش فرا دهيد
 به زبان بدن, خواه خود و خواه او, توجه كنيد
 از لمس صحيح بيشتر استفاده كنيد