واژه «کولیک» به رویدادی اشاره دارد که با گریه های مکرر و معمولا روزانه همراه است و ظاهراً با درد شکمی ارتباط دارد.
این حمله معمولاً ناگهان آغاز می شود و اغلب پس از شیر خوردن رخ می دهد. گریه کودک، بلند و مداوم است. این حملات معمولاً یک تا چهار ساعت طو ل می کشند و در نتیجه آن صورت کودک برافروخته و قرمز می شود.
شکم کودک گاهی اوقات ورم کرده و برآمده می شود. پاها به نوبت خم و کشیده می شوند، پاهای کودک اغلب سرد و دست ها گره شده است. این حملات در حالی که می توانند در هر ساعتی از شبانه روز (روز یا شب) رخ دهند معمولاً در اواخر بعد از ظهر یا اوایل شب درست زمانی که والدین خسته پیش از شیردهی نیمه شب به چند ساعتی آرامش نیاز دارند شروع می شود.
به نظر می رسد برخی کودکان نسبت به کودکان دیگر بیشتر مستعد کولیک هستند. به طور کلی به نظر می آید که اگر یک یا هر دو والد در کودکی به کولیک مبتلا بودند، کودک آن ها بیشتر در معرض خطر است. کولیک معمولاً در حدود هفته های دوم تا سوم تولد آغاز می شود و در دو ماهگی به اوج خود می رسد. در سه ماهگی فروکش می کند و در سه و نیم تا چهار ماهگی برطرف می شود. اما واقعیت ناامید کننده این است که اگرچه از هر پنج کودک یک نفر به کولیک مبتلا می شود و تحقیقات فراوانی در مورد این بیماری انجام شده است، هیچ علت اثبات شده ای برای آن وجود ندارد.
بدون شک مشخص شده است که درمیان تمام کودکان کولیکی، عواملی وجود دارند که می توانند کولیک را بدتر کنند.
▪️ شیردهی زیاد در تلاشی بی ثمر برای کاهش گریه کودک
▪️ برخی غذاها به خصوص غذاهای با محتوای قندی بالا مانند آب میوه های رقیق نشده، میزان گاز روده را افزایش می دهند و کولیک را بدتر می کنند.
▪️ حساسیت روده ای، چه به غذاهای خاصی که مادر شیرده می خورد و چه به شیر خشکی که به طور مستقیم به کودک خورانده می شود.
▪️ عصبانیت، اضطراب، ترس یا هیجان در اهالی خانه
▪️ احتمالاً انبوهی از عوامل دیگر که هنوز شناخته نشده اند.
● برای رفع کولیک چه باید کرد؟
اول این که به خاطر داشته باشید تنها شما نیستید که با چنین مشکلی مواجه شده اید و از آنجایی که این بیماری بسیار شایع است با مادران دیگر مشورت کنید. هم چنین به یاد داشته باشید که کولیک معمولاً در کودکان با جثه بزرگ، سالم، فعال و قوی که زیاد می خورند و به خوبی رشد می کنند رخ می دهد. کودکان ضعیف، کم غذا و مریض یا کودکان با مشکلات زمینه ای قابل توجه ممکن است بدعنق و غمگین باشند. البته این نوزادان بیشتر اوقات در این حالت به سر می برند در حالی که کودک مبتلا به کولیک معمولاً در زمان هایی قابل پیش بینی از روز به این حالت دچار می شود. (ساعت خود را با زمان شروع و خاتمه کولیک تنظیم کنید.)
تلاش کنید تا عواملی که کولیک را بدتر می کنند کاهش دهید:
▪️ به کودک بیش از حد شیر ندهید. از برنامه منظم زمان بندی شیردهی و میزان شیری که به کودک می دادید، پیروی کنید. این میزان در کودکانی که شیرخشک مصرف می کنند با واحد گرم و در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند با دقیقه محاسبه می شود.
▪️ مادران شیرده باید از مصرف فراورده های شیری (شما برای تولید شیر مجبور به نوشیدن شیر نیستید)، کافئین، پیاز، کلم، لوبیا و دیگر فراورده های نفاخ اجتناب کنند. مطمئن شوید که اگر کودک شما آب میوه می خورد، این آب میوه ها بسیار رقیق شده هستند یا فقط آب خالی به آن ها بدهید. اگر کودک شما واقعاً تشنه باشد آن را می نوشد.
▪️ در کودکانی که از شیرخشک تغذیه می کنند، از یک فرمولاسیون کاملاً غیر حساسیت زا استفاده کنید. یک هفته استفاده از فرمولاسیون های گران قیمت ارزش این را دارد که متوجه شوید آیا اصلاً این فراورده ها مسؤول ایجاد کولیک بوده اند یا خیر؟
▪️ زمانی که اضطراب، ترس و فشارهای روحی در شما خیلی زیاد می شود از فرد دیگری بخواهید که حتی برای یک ساعت از کودک مراقبت کند و از خانه خارج شوید. سعی کنید نگرش مثبتی داشته باشید.
▪️ سعی کنید کودک را در یک صندلی مخصوص کودک که جلوی آن حالت کیسه ای دارد راه ببرید تا پاهایش کشیده شده و فشار از روی شکمش برداشته شود.
▪️ بسیاری از کودکان با حرکات موزون و مداوم (مانند تکان دادن با ملایمت) یا اصوات (مانند به کار انداختن جاروبرقی یا کاربرد خشک کن لباس صدادار) آرام می شوند.
▪️ کودک را در یک پتوی راحت محکم بپیچید.
▪️ ایده قرار دادن کودک در آب گرم یا استفاده از بالشتک گرم نیز اغلب توصیه می شود اما در ارتباط با خطر بروز سوختگی در کودکی که در حال جیغ کشیدن است خیلی احتیاط کنید.
● پرستار کودک در منزل برای کودک مبتلا به کولیک چه کمکی می تواند بکند؟
مشاوره با پزشک کودک در همان ابتدای بروز علایم مشکوک به کولیک بسیار حیاتی است.
در حالی که هیچ آزمونی برای کمک به تشخیص کولیک وجود ندارد، کنار گذاشته شدن علل متعدد دیگری که سبب شروع ناگهانی جیغ کشیدن نوزادان است.
این بیماری ها شامل انسداد یا بسته شدن روده ها، عفونت شکمی، فتق، خراشیده شدن چشم کودک، عفونت گوش، عفونت مثانه و علل دیگر هستند.
به محض این که سلامتی کودک به وسیله یک پزشک با درایت محرز شود، آن جاست که پزشک خوب حکم طلا را دارد! پزشک می تواند به شما اطمینان دهد که اگر علایم کودک کولیکی شما ناگهان تغییر کند، دوباره وضعیت او و مشکلات غیرمرتبطی را که می توانند در هر کودکی بروز کنند ارزیابی خواهد کرد. پزشک می تواند یک داروی ضد نفخ غیر نسخه ای یا حتی یک داروی ضد دل پیچه نسخه ای را برای کودک شما توصیه کند. این داروها به صورت خوراکی تجویز می شوند.
و در نهایت، به خاطر داشته باشید که پس از سه یا چهار ماه کولیک برطرف می شود و شما با کودکی شاد، سالم و مشتاق به غذا که همواره آرزویش را داشتید تنها می مانید زیرا هیچ گونه مشکلات دراز مدتی در ارتباط با کولیک وجود ندارد.
● کولیک در یک نگاه
▪️ کولیک یک حمله ناگهانی درد شکمی و گریه کودک است.
▪️ شیردهی بیش از حد، مصرف آب میوه های رقیق نشده، حساسیت های غذایی، و استرس های احساسی می توانند کولیک را بدتر کنند.
▪️ارزیابی کودکی که جدیداً به درد شکمی و گریه مبتلا شده است به وسیله پزشک مهم است.
پزشک می تواند سایر مشکلات جدی تر را تشخیص داده یا آن ها را رد کند.